Tanzimat edebiyatının belki de en önemli ismi olan Namık Kemal, günümüzde "Vatan Şairi" lakabıyla hatırlanır. Bu lakabın sebebi, Namık Kemal'in eserlerinde ve yazılarında dönemin toplumsal sıkıntılarına dikkat çekmesi; vatan, millet gibi kavramları şiddetle savunmuş olmasıdır.

Fakat Namık Kemal gibi böyle konularla bu kadar yakından ilgilenen bir yazar bile bütün eserlerinde bu konulara yoğunlaşmayabilir. Yazarın aşk ve evlilik ilişkilerine yoğunlaştığı Zavallı Çocuk, bu istisnaların iyi bir örneğidir. On dört yaşındaki Şefika ile on dokuz yaşındaki Ata arasındaki trajik aşk hikâyesini anlatan Zavallı Çocuk, Namık Kemal'in diğer eserlerinden bu açıdan farklılık gösterir.

Bununla birlikte, bu eserde Namık Kemal'in toplumsal konulardan tamamen uzak durduğunu söylemek de doğru olmaz - yazar, merkeze daha "küçük" bir meseleyi yerleştirse de evliliklerin nasıl yapılması gerektiği ile ilgili güçlü bir mesaj verir.